Wat gebeurt er aan de hemel?
Er is weer een aantal mooie momenten te beleven aan de sterrenhemel tijdens deze voorjaarsmaand.
Planeten
Neptunus en Saturnus zijn van het toneel verdwenen, maar alle andere planeten kun je fijn tijdens de avonduren zien.
Mercurius is van het toneel verdwenen
Venus is heeft de avondhemel verruild voor de ochtendhemel. De heldere planeet komt niet ver boven de horizon, maar is wel goed te zien.
Met een verrekijker is de smalle sikkelvorm van Venus te zien! Dat is echt gave waarneming. Kijk wel uit dat je niet in de zon kijkt! Zie hier mijn artikel hierover.
Mars schijnt 's avonds hoog aan hemel als een heldere rood/oranje gekleurde ster er reist gedurende de maand van het sterrenbeeld Tweelingen naar Kreeft. De afstand tot de aarde wordt steeds groter, de helderheid is begin april magnitude +0,4 en neemt verder af.
Jupiter is eveneens in de avond zichtbaar, boven de west-noord-westelijke horizon. Het is altijd leuk om te kijken hoeveel maantjes je kunt zien in de verrekijker.
Saturnus is door de geringe hoekafstand met de zon eerst niet zichtbaar, maar verschijnt eind april weer voorzichtig in de ochtendschemering.
Uranus is 's avonds het best het begin van de maand nog met een verrekijker te zien, een stukje onder de Plejaden.
Neptunus staat te nabij richting de zon en is niet zichtbaar.
Kometen
We moeten het helaas een poos zonder heldere kometen doen.
Update: er is een nieuwe komeet ontdekt, die mogelijk te vangen is in een verrekijker. Zie mijn korte artikel hierover.
Update(21/4/2025): komeet C/2025 F2 (SWAN) lijkt helaas uit elkaar te vallen en als een nachtkaars uit te gaan.
Nova T Coronae Borealis
Hou sterrenbeeld Noorderkroon in de gaten! Nog steeds wachten we op het moment dat daar een 'nieuwe ster' - een nova - gaat verschijnen. We hadden gedacht dat het in 2024 zou gebeuren. Wordt het 2025? Lees meer in dit artikel over Nova T Coronae Borealis dat ik heb geschreven. Er zijn tekenen dat het nu snel gaat plaatsvinden!
Astrokalender voor een gewone verrekijker - april 2025
Di 1 april: maan bedekt de Plejaden.
April gaat van start met een prachtige hemelse gebeurtenis. De nog smalle maansikkel trekt voor de sterrenhoop Plejaden langs. Het is een hele mooie samenstand. Leuk om te bekijken, is dat een aantal heldere sterren aan de donkere kant door de maan worden opgeslokt, elk in een oogwenk. Hieronder staan de tijden voor de helderste drie, het kan voor jouw waarneemplek een paar minuten schelen.
22.51 uur: Electra
23.22 uur: Merope
23.46 uur: Alcyone.
Let wel, de maan en Plejaden staan bij de laatste bedekking nog maar 10 graden boven de westelijke horizon)
Wo 2 april: Samenstand maan en Jupiter
De fraaie maansikkel en Jupiter staan 6 graden uit elkaar.
De Hyaden staan ook in de buurt, dus die kun je ook mooi bekijken.
Za 5 april: maan bij Mars
De halve maan (eerste kwartier) staat rond 21.00 uur minder dan 1,5 graad van Mars. De heldere ster Pollux staat ook in de buurt. Een fraai verrekijkerbeeld!
Zo 6 april maan bij M44
De maan is nu meer dan voor de helft verlicht. De open sterrenhoop M44 staat 2,5 graden onder van de maan. Een verrekijker is het ideale instrument om dit mee te bekijken.
Za 12 - Zo 13 april: maan bij Spica
Vanavond staat Spica, de helderste ster van sterrenbeeld Maagd, dicht bij de bijna volle maan. Gedurende de nacht beweegt de maan op slechts 1 graad boven van Spica langs.
Do 24 - Vr 25 april: dunne maansikkel bij Venus
Op de vroege ochtend van 25 april, rond 5.45 uur kun je op amper 6 graden boven de oostelijke horizon Venus zien. Als de lucht heel transparant is kun je 3 graden onder Venus een zeer smalle (oude) maansikkel ontwaren en wie weet ook Saturnus, daar weer 1 graad rechtsonder.
Ma 28 april: flinterdunne maansikkel
Rond 22.00 uur, ruim een half na zonsondergang is laag in het noordwesten een flinterdunne maansikkel te zien. Het is maar 25 uur na nieuwe maan en de maan is slechts voor 2% verlicht. Het voorjaar is de beste tijd om de jonge maan te spotten, vanwege de gunstige stand van de ecliptica (zie blz 113 in het boek voor meer uitleg).
Ma 28 – di 29 april: Saturnus bij Venus
In de vroege ochtend van dinsdag 29 april, rond 5.30 uur, is het een goed moment om Saturnus aan de ochtendhemel te verwelkomen. Saturnus (mag 1,5) staat 4 graden onder het heldere licht van Venus (mag -4,8).
Let op de sikkelvorm van Venus, volg de planeet eventueel gedurende schemering, met het lichter worden van de achtergrondhemel wordt de sikkelvorm duidelijker zichtbaar.
Wo 30 april: Samenstand maan en Jupiter
Voor de tweede keer deze maand zien we een fraaie maansikkel nabij Jupiter staan. Het stel past waarschijnlijk net in het beeldveld van je verrekijker. Kijk rond 22.30 uur.
Tot slot van dit maandoverzicht de maanfasen op een rijtje. Deepsky waarnemingen gaan het best rond nieuwe maan en op avonden bij laatste kwartier en de dagen daarna. Bij eerste kwartier en volle maan stoort de maan tijdens de avonduren.
Bronnen: Sterrengids 2025, Jaarboek sterrenkunde 2025, Sterren en planeten 2025, hemel.waarnemen.com, Stellarium en SkySafari Pro.